Alpidische Orogenese

Mit dr Alpiidischi Orogeneese mäint mä e globaali Faase vo dr Bildig vo Gebirg in dr Gschicht vo dr Ärde, wo bis hüt die letschti gsi isch. Iiiri Bezäichnig chunnt drvoo, dass denn au d Alpe bildet worde si.

Dr Brozäss vo dere Orogeneese (Bildig vo Gebirg) het in dr Chriidezit agfange, isch im Miozän vor öbbe 20 Millioone Joor am sterkste gsi und het bis in d Nöizit duurt. Er umfasst e Zit vo öbbe 100 Millioone Joor, und wird sit öbbe 5 Millioone Joor immer schwecher. D Iiszite vom Pleistozän in de letzte 2 Millioone Joor häi denn s Ussee vo de hütige Gebirg wääsentlig brägt.

Bi deere Gebirgsbildig isch dr Alpiidisch Gebirgsgürtel (oder s Alpiidische Gebirgssüsteem) entstande mit em Atlas, de Püreneeä, de balearische Insle, de Alpe, de Karpaate, de Apennine, em Dinarische Gebirg, de Rhodoope, em Balkaan, Taurus, Kaukasus, Zāgros, Kuhrud, Elburs-Gebirg, Kopet-Dag, Suleiman-Gebirg, Hindukusch, Karakorum, Himalaya bis zu de westlige Gebirg vo Indochina und Malaysia. Die Amerikanische Kordillere isch ebefalls dur blattetektoonisch Vorgäng in deere Zit entstande. Iiri Bildig wird aber als en äigeständigi Orogeneese aagluegt.